Huntington Hastalığında Bilişsel Bozuklukların Değerlendirilmesi ve Motor Belirtiler ile Trinükleotid Tekrar Artışı Arasındaki İlişki
Esma Kobak Tur, Kadriye Güleda Keskin, Ceren Erkalaycı, Eren GözkeSağlık Bilimleri Üniversitesi, Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Nöroloji Kliniği, İstanbul, TürkiyeGİRİŞ ve AMAÇ: Huntington hastalığı (HH), koreiform hareketler, psikiyatrik problemler ve bunama ile karakterize olan, kalıtsal ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. HH tipik olarak bir motor bozukluk gibi görülse de bilişsel gerileme hastalığın klinik belirtileri başlamadan önce bile ortaya çıkabilir. Kognitif bozulmalar; emosyonel labilite, kelime dağarcığı azalması, yürütücü işlevlerde bozulma gibi tablolarla prezente olabilmektedir. Bu çalışmada, genetik ve klinik olarak konfirme HH tanısı almış hastaların kognitif bulgularının ve hastalık parametreleri ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmamıza 15 hasta ve 15 kontrol dahil edildi. Hastaların klinik skorlarını belirlemek için, Birleşik Huntington Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (UHDRS) uygulandı, total motor skor (TMS), bağımsızlık ölçeği skorları ve fonksiyonel kapasite skorları hesaplandı. Hastaların kognitif durumunu belirlemek için Montreal kognitif değerlendirme bataryası Türkçe valide formu (MOCA-TR), Stroop test Türkçe valide formu (Stroop test TBAG formu) ve sembol sayı modaliteleri testi uygulandı.
BULGULAR: Huntington hastalarında MOCA-TR skorları kontrollere göre anlamlı olarak azaldı (p<0,001). Hastaların Stroop testi TBAG formunun tamamlanma süresinde kontrollere göre belirgin bir uzama vardı (p<0,05). MoCA-TR skoru, hastaların bağımsızlık ölçeği puanı ve fonksiyonel kapasite skoru ile güçlü bir pozitif korelasyon sergilerken, toplam motor puanı ile güçlü bir negatif korelasyon gösterdi. Tersine, MoCA-TR skoru, hastalık yükü skoru ile orta derecede negatif bir korelasyon ve hastalık ilerleme hızı ile belirgin bir negatif ilişki gösterdi (p<0,05). CAG tekrarları ile hastalık başlangıç yaşı arasında güçlü bir negatif korelasyon gözlenirken, CAG tekrarları ile hastalık yükü skoru arasında oldukça anlamlı bir pozitif ilişki ortaya çıktı (p<0,05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmada, hastaların kognitif skorları ile hastalığın klinik bulguları arasında güçlü bir ilişki olduğu gösterildi. Ayrıca hastaların bilişsel puanlarının hastalık yükünü ve hastalık ilerleme hızını da etkilediği belirtildi. Erken evrelerde bilişsel bozukluğun belirlenmesi, kişiselleştirilmiş hastalık değiştirici tedavi stratejilerine katkıda bulunabilir.
Evaluation of Cognitive Disorders in Huntington’s Disease and Their Relationship with Motor Symptoms and Trinucleotide Repeat Expansion
Esma Kobak Tur, Kadriye Güleda Keskin, Ceren Erkalaycı, Eren GözkeDepartment of Neurology, University of Health Sciences, Fatih Sultan Mehmet Research and Training Hospital, Istanbul, TürkiyeINTRODUCTION: Huntington’s disease (HD), characterized by choreiform movements, psychiatric problems, and dementia, is an inherited progressive neurodegenerative disorder. While HD is typically perceived as a motor disorder, cognitive decline could manifest before the clinical symptoms. Cognitive impairments might appear as emotional instability, decreased vocabulary, or impaired executive functions. Herein, we aimed to evaluate the cognitive findings of our patients diagnosed with HD and the relationship with disease parameters.
METHODS: Our study included 15 patients and fifteen controls. To determine the clinical findings of the patients, the unified HD rating scale (UHDRS) was administered, and total motor score (TMS), independence scale scores, and functional capacity scores were calculated. To assess the cognitive status of individuals, the Montreal Cognitive Assessment Battery Turkish validated form (MOCA-TR), Stroop test Turkish validated form (Stroop test TBAG form), and Symbol Digit Modalities Test were conducted.
RESULTS: The MoCA-TR scores were significantly reduced in HD patients compared to controls (p<0.001). Among all patients, there was a notable elongation in completion time for the Stroop test TBAG form than controls (p<0.05). The MoCA-TR showed a robust negative correlation with the TMS while exhibiting a marked positive correlation with the independence scale score and functional capacity. Conversely, the MoCA-TR demonstrated a moderate negative correlation with the disease burden score (DBS) and a pronounced negative relationship with the progression rate (p<0.05). A strong opposing correlation was observed between cytosine-adenine-guanine (CAG) repeats and the age of disease onset, whereas a highly significant positive relationship emerged between CAG repeats and the DBS (p<0.05).
DISCUSSION AND CONCLUSION: We have demonstrated a strong correlation between patients’ cognitive scores and disease clinical findings. Patients’ cognitive scores have also been shown to impact disease burden and disease progression rate. The designation of cognitive impairment in the early stages could contribute to personalized disease-modifying treatment strategies.
Makale Dili: İngilizce